Alles over gezond eten voor je dreumes en peuter

Speciale dreumesmelk of peutermelk is niet nodig. De extra vitamines en mineralen daarin heeft je kindje niet nodig, als zij of hij gewoon gezond eet volgens de Schijf van Vijf. Soms bevat deze speciale melk zelfs meer calorieën dan gewone halfvolle melk.

Soms wordt beweerd dat speciale verrijkte peutermelk nodig is omdat jonge kinderen anders tekorten oplopen, zoals bij ijzer en vitamine D. Maar als je kind gezond eet en je elke dag 10 microgram vitamine D-geeft, krijgt je kind alle bouwstoffen binnen die nodig zijn.

En je creëert de beste basis voor je kind. De kans dat het later gezond en gevarieerd eet is veel groter als je je kind zo jong mogelijk kennis laat maken met verschillende smaken en structuren.

Gezond eten voor je kind

Gezond eten betekent dat je kind vooral gezonde producten uit de Schijf van Vijf eet. Maak je geen zorgen als je kind een keer of een poosje wat slechter eet. Blijf het proberen. Bedenk dat een kind dat groeit en levendig is, genoeg binnen krijgt. Tips die kunnen helpen als je kind in een lust-ik-niet fase zit.

Voedingsadviezen voor dreumes en peuter

Bekijk hoeveel je kind nodig heeft in de Schijf van Vijf voor jou. Voor dreumesen en peuters raden we aan om nog geen sap, frisdrank, snacks, koek en snoep te geven. Dit zijn allemaal producten die wel veel calorieën leveren maar weinig tot geen voedingsstoffen. Met de producten uit de Schijf van Vijf krijgen ze alle voedingsmiddelen binnen die ze nodig hebben om goed te groeien. Wanneer jonge kinderen meer volgens de Schijf van Vijf eten, leren ze eerder gezonde eetgewoonten aan. De kans is dan groter dat je kind later ook gezond en gevarieerd eet.

Vitamine D, ijzer en omega-3-vetzuren

Peuters uit sommige Europese landen krijgen weinig vitamine D en omega-3-vetzuren binnen. Voor jonge kinderen kan ook het lastig zijn om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer binnen te krijgen. Maar volgens de EFSA (Europese voedselveiligheidsautoriteit) en de ESPGHAN (The European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition) hoeft dat niet opgelost te worden met speciale dreumes- of peutermelk. Dat kan ook met het aanbevolen vitamine D-supplement en door kinderen te laten eten volgens de adviezen van de Schijf van Vijf.

De volgende adviezen zorgen ervoor dat peuters genoeg vitamine D, ijzer en omega-3-vetzuren binnenkrijgen:

• Geef kinderen tot 4 jaar elke dag 10 microgram extra vitamine D. Dat is belangrijk voor sterke botten en tanden. Te weinig vitamine D kan rachitis (Engelse ziekte) veroorzaken. Tabletjes of druppels zijn te krijgen bij de apotheek of de drogist.
• Kleine kinderen krijgen voldoende goede vetten binnen als je elke dag de boterhammen besmeert met margarine. Ook goed is om ze 1 keer per week vis te geven, het liefst vette vis zoals zalm. Daarin zitten vele omega-3-vetzuren, ook wel visvetzuren genoemd.
• Zorg dat er genoeg vlees of vleesvervangers op tafel staan. Hierin zit namelijk ijzer. Eet je kind weinig of geen vlees of vleesvervangers? Dan is het goed om erop te letten dat hij genoeg ijzer uit plantaardige producten binnenkrijgt, zoals volkorenproducten en groente. Een tip: Het lichaam neemt ijzer uit plantaardige producten beter op als je het eet in combinatie met een bron van vitamine C. Geef bijvoorbeeld fruit op of bij de boterham.

Andere voedingsstoffen

In Nederland komen tekorten op vitamines en mineralen nauwelijks voor. Ook daarvoor is dus geen speciale dreumes- of peutermelk nodig. Niet elk kind haalt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) vitamines en mineralen. Maar dit leidt niet gelijk tot tekorten. Dat komt omdat voor veel kinderen de ADH hoger is dan ze nodig hebben. De ADH is een streefwaarde, om zeker te zijn dat bijna iedereen voldoende van een voedingsstof binnenkrijgt.

Hoeveel melkproducten heeft je kind nodig?

Alleen voor vitamine D en K zijn er specifieke adviezen. Hier geldt: bij vitamine D 10 microgram voor kinderen tot 4 jaar en voor vitamine K is dit 150 microgram in de eerste 12 weken bij borstvoeding. Extra van andere vitamines en mineralen geven aan kinderen ‘voor de zekerheid’ is niet nodig. De meeste overige vitamines en mineralen krijgen ze al voldoende binnen.

Wat is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid?

Om niet te veel en te weinig binnen te krijgen, zijn er voor vitamines en mineralen aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH’s) vastgesteld en veilige bovengrenzen. Die geven aan hoeveel van elke vitamine en elk mineraal voldoende voor je is. Kinderen krijgen van de meeste vitamines en mineralen voldoende binnen.

Kan mijn kind te veel vitamines binnen krijgen?

In veel kindervitamines zit een dosis, die meer is dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor kinderen. Soms bevat een vitaminepil zelfs de hoeveelheid die op de veilige bovengrens zit. Als je kind vitaminepillen krijgt, bestaat daarom de kans dat hij te veel vitamines en mineralen binnenkrijgt. Voor sommige vitamines kan dat schadelijk zijn, zoals voor vitamine A en foliumzuur. Belangrijk om te weten: op de verpakking van deze vitaminepillen voor kinderen staat meestal de ADH voor volwassenen. Maar kinderen hebben minder vitamines en mineralen nodig dan volwassenen.

Hoeveel vitamine D heeft mijn kind nodig?

Tot 4 jaar heeft je kind elke dag 10 microgram extra vitamine D nodig voor sterke botten en tanden. Je kunt druppels of tabletjes vitamine D kopen bij de apotheek of drogist. Vitamine D krijg je binnen via je eten en via zonlicht, maar voor jonge kinderen is dit niet voldoende. Heeft je kind een donkere of getinte huid? Dan ga je ook na de vierde verjaardag van je kind door met het geven van vitamine D.

Hoeveel vitamine K heeft mijn baby nodig?

Als je baby borstvoeding krijgt, dan heeft hij de eerste 12 weken elke dag 150 microgram extra vitamine K nodig. Dat zorgt voor een goede bloedstolling. Het vermindert de kans op interne bloedingen. Vitamine K kun je kopen bij de apotheek of drogist, het zit in een flesje. In flesvoeding zit al voldoende vitamine K. Het is wel aan te raden om extra vitamine K te geven wanneer er minder dan 500 milliliter kunstmatige zuigelingen(fles)voeding wordt gegeven.

Heeft mijn kind naast vitamine D en K ook nog andere vitamines en mineralen nodig?

Nee, andere vitaminedruppels of tablettenzijn niet nodig. Want als je kind gezond en gevarieerd eet krijgt hij genoeg vitamines en mineralen binnen. Bovendien: gezond eten is meer dan voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgen. In groente en fruit bijvoorbeeld zitten ook vezels en bioactieve stoffen die bijdragen aan de gezondheid van je kind. Daar kan een vitaminepil niet tegenop. Een supplement kan een gezond eetpatroon niet vervangen.

Ons advies is om baby’s en jonge kinderen tot 4 jaar geen harde kaas te geven. Dat geldt voor plakjes van de kaasschaaf en kant-en-klare plakken voor op de boterham. Waarom? Daarin zit te veel zout voor baby’s en jonge kinderen. Dat kunnen hun nieren nog niet verwerken.

Het lijkt misschien een streng advies, maar ‘harde’ kaas (zoals Goudse of Edammer) is voor jonge kinderen niet zo gezond. Het bevat in vergelijking met ander broodbeleg veel zout. Zout kan schadelijk zijn voor kinderen onder de 4 jaar.

Advies kaas

Tot de leeftijd van vier jaar adviseren wij daarom geen plakjes kaas of smeerkaas met veel zout te geven op de boterham. Ook een blokje kaas als tussendoortje of kaas in een traktatie voor jonge kinderen kun je beter niet doen.

Alternatieven

Gelukkig zijn er kaassoorten die minder zout zijn: mozzarella, light zuivelspread, cottage cheese en hüttenkäse bijvoorbeeld. Probeer eens uit of je kind het lekker vindt. En zo niet: probeer het niet te gauw op te geven. Een kind kan een smaak leren eten. Het kan 10-15 keer duren voor hij iets lekker gaat vinden. Ander gezond broodbeleg voor je kind.

Per portie lijken de gehaltes misschien niet zoveel te verschillen, maar als je alles optelt wat je kind op een dag binnenkrijgt, dan is het best veel. Elke gezondere keuze is er één!

Kijk op het etiket

Wil je weten wat er aan zout zit in de kaas die jij altijd koopt, kijk dan op het etiket. Op de verpakking staat vaak het zoutgehalte per 100 gram vermeld. Als stelregel kun je aanhouden: zit er minder dan 1 gram zout per 100 gram in de kaas, dan is het een betere keuze voor jonge kinderen. Soms zit er geen etiket op kaas, zoals bij de kaasboer of vers gesneden kaas in de supermarkt. In dat geval kun je vragen hoeveel zout erin zit. Of vraag om kaas met minder zout.

Te veel zout schadelijk voor jonge kinderen

Kaas gemaakt van rauwe melk

Lust je kind veel dingen niet en wil hij ook niet proeven van wat je op tafel zet? Dat kan frustrerend zijn, zeker als je als ouder al van alles hebt geprobeerd. Wat kan helpen? Het goede voorbeeld geven, een paar handige trucs èn een (flinke) portie geduld.

Je kind wil niet zijn avondeten, maar wel een toetje. Of geen stuk fruit tussendoor, maar wel een koekje. Of misschien herken je deze: er wordt er een vol bord weggeschoven omdat er iets inzit wat hij niet kent. Wat doe je dan? Het klinkt eenvoudiger dan het is, maar het blijft belangrijk: geef niet toe aan dit gedrag. Geef bijvoorbeeld geen boterham als hij daarom vraagt, terwijl er een warme stamppot voor hem staat.

Consequent zijn

Blijf rustig, duidelijk en consequent. Herhaal steeds de regels, en houd je hieraan. Bijvoorbeeld: altijd een hapje proberen, pas dan mag je je bord wegzetten. Als je je avondeten niet lust, is er niks anders. Maar ga er niet de strijd over aan met je kind.

Natuurlijk wil je graag dat je kind eet, en genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Als je kind slecht eet, kun je je daar behoorlijk zorgen over maken. Maar door regels op te stellen en je hieraan te houden, creëer je duidelijkheid. Zo keert sneller de rust terug aan tafel, en leert je kind gaandeweg beter te eten. Het is niet erg als je kind even iets minder eet omdat je de nieuwe regels aan het invoeren bent. Geef je kind een paar weken de tijd om eraan te wennen.

Een baby die niet wil eten, of een kind van 12: dat is nogal een verschil. Daarom hebben we voor elke leeftijdsfase tips voor het omgaan met moeilijke eters:

• Mijn baby wil niet eten
• Mijn dreumes of peuter wil niet eten
• Mijn kind (4-13 jaar) wil niet eten

Gratis online magazine GezondGroeien

Met de pot mee-eten, de peuterpuberteit, de lust-ik-niet-fase, wel of geen snoep. Over deze onderwerpen lees je meer in ons online magazine. Met tips van experts, verhalen van andere ouders en recepten voor het hele gezin.

In hele snoeptomaatjes of druiven kan je kindje zich verslikken. Let ook op met snoepjes, nootjes of pinda’s vanwege het verslikgevaar.

Zo kun je verslikken bij je kind voorkomen:

• Blijf in de buurt van je kind als hij eet.
• Laat je kind rustig zitten bij het eten, ook als het om een snoepje of een stukje fruit gaat.
• Zorg dat de stukjes eten voor je dreumes of peuter niet te groot zijn. Cherry-tomaatjes en druiven kun je halveren of in stukjes snijden.
• Geef kinderen onder de 4 jaar geen hele noten of pinda’s, hierin kunnen ze zich verslikken. Slimme oplossing: geef notenpasta zonder toegevoegd suiker of zout op brood.
  

In kant-en-klaarmaaltijden zit vaak veel zout. De nieren van jonge kinderen kunnen nog niet veel zout aan. Geef je dreumes of peuter daarom alleen bij hoge uitzondering een kant-en-klaarmaaltijd. En vergelijk de etiketten van de maaltijden. Kies voor de maaltijd met het minste zout.

Als je kind vaak diksap drinkt, kan het zorgen voor overgewicht en tandbederf. Diksap levert net als andere aanmaaklimonades veel suiker, ook al staat er ‘100% puur sap zonder toegevoegd suiker’ op het etiket. De suiker komt bij die drankjes meestal van vruchtensap of vruchtenconcentraat. Er staat dan bijvoorbeeld ‘uit geconcentreerd appelsap’. Geconcentreerd appelsap lijkt misschien gezonder, maar het is vooral suiker.

Water of (lauwe) thee zonder suiker is een gezond drankje voor peuters. In de onderstaande tabel kun je zien hoeveel suiker en calorieën er zitten in een glas van 150 ml. Een standaard suikerklontje is 4 gram.

Kun je wel zeggen dat één product gezond is?